TBMM'de kadınlar için "erkeklerin saygın ortakları" tanımlamasına tepki
TBMM'ye 2019 yılında ilk kez sunulduğunda kadınları 'erkeklerin saygı duyulan eşleri' olarak tanımlayan ifadeleri nedeniyle geri çekilen İİT Kadının İlerlemesi Teşkilatı Tüzüğü yeniden Dışişleri Komisyonu'na getirildi. Orijinal metni aynen korunan tüzükte kadınlar bu kez "erkeklerin saygın ortakları" olarak tanımlandı. Komisyonda CHP'li üyeler, kadınların bu şekilde tanımlanmasına tepki gösterdi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, AK Parti tarafından Dışişleri Komisyonu'na getirilen İİT Kadının İlerlemesi Teşkilatı Tüzüğü'nde kadınların "erkeklerin saygın ortakları" şeklinde tanımlandığını belirterek,
"Düzelttik diye geldiniz. 'Erkeğin saygı duyulan eşi' ifadesini 'erkeğin saygın ortağı' yapmışsınız. Ama anlaşmada İngilizcesi aynen duruyor. Bir taraftan milyonlarca kadının güvencesi İstanbul Sözleşmesi'nden çıkıyorsunuz, diğer taraftan İslam İşbirliği Teşkilatı'nda kadını böyle gören bir teşkilata üye olalım diyorsunuz. Bu ülkede kadınlar erkeklerin saygın ortağı olmadan önce yaşam mücadelesi veriyor. Türkiye'de kadınlar her şeyden önce eşitlik ve can güvenliği istiyor" eleştirisinde bulundu. Muhalefetin tepkileri üzerine anlaşma, yeniden değerlendirilmek üzere geri çekildi.
Çakırözer teklifin daha önce de Meclis'e getirildiğini ve tepkiler sonrası geri çekildiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
"Ben 2019'da bu Komisyonun üyesiydim. O zaman bu anlaşmanın içinde şöyle bir ibare vardı 'Kadınların erkeklerin saygı duyulan eşleri olarak.' 'eşleri' ibaresi vardı. Şimdi 'ortağı' yapmışsınız. Geri çekildi şimdi tercüme değiştirilmiş. Eşi değil 'ortağı' yapmışsınız. Ama İngilizcesi aynı. Kadın sadece erkeğin saygın ortağı, eşi, partneri değildir. Kadın birey olarak da saygındır, ailesiyle de saygındır, eşiyle de saygındır. Ama burada sadece erkeğin saygın ortağı. Şimdi 'Biz çeviriyi düzelttik, yeniden' getirdik demekle olmuyor. Metnin İngilizcesi aynen duruyor. Bu ülkede kadınlar her gün can korkusuyla sokağa çıkamıyor, kadınlar her gün öldürülüyor. Türkiye'de kadınlar mücadele veriyor. Ama kadınlar erkeklerin saygın ortaklığından önce yaşamlarına saygı, eşitliklerine saygı mücadelesi veriyor."
"Bu nasıl bir çelişki"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla İstanbul Sözleşmesi'nden çıkıldığını hatırlatan Çakırözer, "Bu anlaşma İslam dünyasında kadınların iyiliği için hazırlanmış olabilir. Ama siz bir taraftan milyonlarca kadının güvencesi Avrupa Konseyi İstanbul Sözleşmesi'nden çıkıyorsunuz, bir taraftan 6284 sayılı kadını şiddete karşı koruyacak kanunu yumuşatmaya çalışıyorsunuz, diğer taraftan İslam İşbirliği Teşkilatı'nda böyle bir tüzüğü onaylatmak için Meclis'e teklif getiriyorsunuz. Bu nasıl bir çelişkidir?" diye konuştu.
Milletvekillerinin soruları üzerine Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, 57 İİT üyesinden 27'sinin anlaşmayı imzaladığını, 30'unun imzalamadığını, imzalayanlardan 18'inin onayladığını 9'unun ise onaylamadığını açıkladı.
CHP İstanbul Milletvekili Yunus Emre de anlaşmanın Azerbaycan ve Özbekistan başta olmak üzere Türkiye Cumhuriyetler ile Tunus ve Fas gibi İslam ülkeleri tarafından imzalanmamış olmasına dikkat çekti.
Tartışmaların ardından Komisyon Başkanı Fuat Oktay'ın önerisiyle Dışişleri Bakanlığı'nın Komisyona yeniden sunum yapması yönünde alınan karar ile anlaşma gündemden çıkarıldı.