Fortaleza Bildirgesi: 2024 Küresel Eğitim Toplantısı'nda kapsayıcı eğitime doğru cesur bir adım

Fortaleza Deklarasyonu, 1 Kasım 2024 tarihinde, dünyanın dört bir yanından 50'den fazla Bakan da dahil olmak üzere 650'den fazla katılımcının katılımıyla Küresel Eğitim Toplantısı'nda kabul edildi. UNESCO/Aurélio Alves

Brezilya'nın Fortaleza kentinde düzenlenen 2024 Küresel Eğitim Toplantısı (GEM), dünya çapında eğitim eşitliği ve finansmanı arayışında önemli bir dönüm noktasına işaret etti ve dünyanın dört bir yanından 50'den fazla bakan da dahil olmak üzere 650'den fazla katılımcının  güçlü Fortaleza Deklarasyonu'nu kabul etmesiyle sonuçlandı.

https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000391862

İki yılda bir düzenlenen bu etkinlik, G20 Eğitim Bakanları Toplantısı ile aynı anda düzenlenerek, UNESCO ve Brezilya'nın G20 Başkanlığı'nın küresel eğitimin kapsayıcılık, eşitlik ve sürdürülebilir finansman gibi acil sorunlarına yönelik vizyonları bir araya getirildi.

UNESCO Eğitim Genel Müdür Yardımcısı Stefania Giannini, "SDG 4 hedefimizse, Fortaleza Deklarasyonu pusulamızdır" dedi. "Bu, acil eylem, yenilikçi finansman ve kaliteli eğitimin herkes için bir insan hakkı ve kamu yararı olmasını sağlamak için kolektif bir irade çağrısıdır."

Zorlukların ortasında ilerleme
Etkinlikte yayımlanan  UNESCO'nun 2024/25 Küresel Eğitim İzleme Raporu , küresel eğitimde 2015'ten bu yana duraklama yaşandığını ortaya koydu.

110 milyondan fazla çocuk ve genç okula başladı ve bu, tarihteki en yüksek kayıtlı öğrenci sayısı oldu. Ancak rapor, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 4'ün (SDG 4) --herkes için kapsayıcı ve eşit kaliteli eğitim sağlamayı-- ciddi şekilde rayından çıkması nedeniyle belirgin eşitsizlikleri de ortaya koydu: 251 milyon çocuk ve genç hala dünya çapında okul dışında, neredeyse on yılda sadece %1'lik bir azalma ve ülkeler arasında endişe verici eşitsizlikler görülüyor. Rapor, en fakir ülkelerdeki öğrencilerin %33'ünün okula gitmediğini, daha zengin ülkelerde ise bu oranın yalnızca %3 olduğunu ve özellikle Sahra Altı Afrika'da giderek artan bir eğitim uçurumunun altını çizdiğini vurguluyor.

Eğitimdeki mali krizin ele alınması
Küresel Eğitim Toplantısı, borç ödeme yükleriyle daha da kötüleşen, eğitime ayrılan finansal kaynakların kritik eksikliğini vurguladı. Düşük gelirli ülkeler, öğrenci başına yılda 55 dolar harcıyor; bu, yüksek gelirli muadillerinin harcadığı 8.543 dolardan çok daha düşük. Afrika'da, eğitim harcamaları borç ödemeleriyle neredeyse eşitleniyor ve bu da eğitim sonuçlarını iyileştirme yeteneğini ciddi şekilde kısıtlıyor.

Brezilya Eğitim Bakanı Camilo Santana, kapanış konuşmasında, “ Fortaleza Deklarasyonu’nda belirtildiği gibi, eğitime yapılan yatırımların artırılması yalnızca ahlaki bir zorunluluk değil, aynı zamanda tüm Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne (SKH) doğru ilerlemeyi hızlandırmak için ekonomik ve stratejik bir gerekliliktir” ifadesini kullandı.

Sonraki adımlar
Fortaleza Bildirgesi, bu zorlukların ele alınması için sağlam bir yol haritası olarak ortaya çıkıyor. Eşitlik ve kapsayıcılığa öncelik veren yenilikçi eğitim stratejilerinin gerekliliğini vurgulayarak, hiçbir çocuğun geride kalmamasını sağlamak için eğitim finansmanına yeniden odaklanılması çağrısında bulunuyor.

Fortaleza Deklarasyonu'nun kabul edilmesinin ardından, UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, Brezilya hükümetiyle işbirliği içinde, Rio'daki yaklaşan G20 Zirvesi'nde ve Kalkınma için Finansmana İlişkin Dördüncü Uluslararası Konferans'ta ve 2025 ve sonrasında Sosyal Kalkınma için İkinci Dünya Zirvesi'nde borç takası kavramı da dahil olmak üzere yenilikçi finansman mekanizmalarını savunmaya kararlıdır. 2024 GEM'in sonuçları, barışçıl, adil ve sürdürülebilir bir gelecek için eğitimin dönüştürücü gücüne ışık tutarak çok taraflı tartışmalar için önemli girdiler sağlayacaktır.