DİSK-AR: "Asgari Ücret ve Vergi Raporu" yayınlandı
DİSK-AR tarafından hazırlanan 'Asgari Ücret ve Vergi Raporu'1 Temmuz 2024 Pazartesi günü Taxim Hill Otel'de düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Açıklamaya DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün, DİSK Genel Başkan Yardımcısı Özkan Atar, DİSK Yönetim Kurulu üyesi Şükret Sevgener ve DİSK İstanbul Bölge Temsilcisi Asalettin Arslanoğlu'nun yanı sıra DİSK üyesi sendikaların Genel Başkanları, Genel Merkez ve şube yöneticileri ve işyeri temsilcileri de katıldı.
Rapor özeti şu şekilde:
Asgari ücret, daha Nisan 2024’te açlık sınırının altına geriledi: 2023 ve 2024 yıllarında asgari ücretin açlık sınırını geçtiği ay sayısı sadece 4’tür.
2024 yılında asgari ücret artışı yapılmazsa 2024 sonunda açlık sınırının 4-5 bin TL altında kalabilir.
Asgari ücret altın fiyatları karşısında eriyor: Asgari ücretli 2016’ya göre 7, 2003’e göre 13 ve 2005’e göre 19 Cumhuriyet altınını kaybetti.
1970’lerde kişi başına GSYH’nin yüzde 80,6’sı düzeyinde olan asgari ücret, 2023’te kişi başına GSYH’nin yüzde 50,7’sine geriledi.
Türkiye Avrupa’nın en düşük asgari ücretli ülkeleri arasındadır: 2014’te Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücretli 12 ülke varken, 2024 yılı başında sadece 5 ülke vardır.
DİSK-AR’a göre işçilerin yaklaşık yüzde 50’si asgari ücretin altında ve civarında (+/- yüzde 20) ücret alıyor.
Merkez Bankası raporlarına göre sanayide çalışanların yüzde 50’si asgari ücret civarında bir ücretle çalışıyor.
Türkiye’de TİS kapsamı yaklaşık yüzde 10 ve asgari ücret kapsamı yüzde 50 civarındayken AB’de ortalama TİS kapsamı yüzde 60, asgari ücret kapsamı yüzde 4’tür.
Asgari ücret kapsamının düşürülmesi için toplu pazarlık kapsamı genişletilmeli, sendikal hakların kullanımının önündeki engeller kaldırılmalıdır.
DİSK’İN ASGARİ ÜCRET TALEPLERİ
Asgari ücret değil, toplu iş sözleşmesi kapsamı genişletilmelidir. Toplu iş sözleşmesi kapsamın yaygınlaşması için sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılmalı, 6356 sayılı Yasa’da yer alan teşmil mekanizması işletilmelidir.
Asgari ücret yüksek enflasyon dönemlerinde yılda 4 kez belirlenmelidir.
Asgari ücret tespitinde asgari ücretin ortalama ücret haline geldiği dikkate alınmalıdır.
Asgari ücret artışında resmi enflasyon oranları değil, kişi başına GSYH artışı esas alınmalıdır.
Asgari ücret belirlenirken geçim şartları (açlık ve yoksulluk sınırı) göz önüne alınmalıdır.
Asgari ücret uluslararası standartlara uygun saptanmalı, işçinin kendisi ve aile birlikte hesaba katılmalıdır.
En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir.
Asgari ücret bütün işçiler ve memurlar için ortak saptanmalıdır.
2024 asgari ücreti derhal güncellenmelidir.
Asgari ücret Nisan 2024’ten başlayarak asgari ücretin altında kaldı. 2023 ve 2024 yıllarında asgari ücretin açlık sınırını geçtiği ay sayısı sadece 4 ‘tür.
Asgari ücretli 2016’ya göre 7, 2003’e göre 13 ve 2005’e göre 19 Cumhuriyet altınını kaybetti.
2014’te Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücretli 12 ülke varken, 2024 yılı başında sadece 5 ülke vardır.
Merkez Bankası’nın (TCMB) düzenli olarak yayımladığı “Enflasyon Raporu”na göre sanayide çalışanların yüzde 50’si asgari ücret civarında ücretlerle çalışıyor.
Asgari ücret civarında ücret alanlar da dahil edildiğinde (asgari ücretin altı ve yüzde 10 fazlası arası) 8,3 milyon işçi, asgari ücret civarı ve altında bir ücretle yaşamını sürdürmeye çalışıyor.