Bütçe görüşmelerinde Bakan Kurum'dan İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne eleştiri

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 2025 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı sunumda, İzmir Büyükşehir Belediyesini eleştirdi. Kurum'un konuşması sırasında tartışmalar yaşandı toplantıya sık sık ara verildi.

(TBMM)- Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, "İzmir Körfezi'nin, umursamaz ellerde heba olmasına, 'her seçim öncesinde Körfez'de kulaç atacağız deyip tek bir olumlu adım atmayan zihniyete' müsaade etmeyeceğiz. Ben Çevre Bakanı olarak diyorum ki; bunu herkes not alsın, o Körfez bi zahmet temizlenecek. Büyükşehir Belediyesi bir zahmet sorumluluklarını yerine getirecek. Yapması gerekenleri yapacak. İlgili herkese vazifelerini hatırlatmaya, İzmir halkı ve milletimiz adına devam edeceğiz" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin görüşmelerine başlandı.Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı.

Komisyonda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin yanı sıra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Başkanlığının bütçe, kesin hesap ve Sayıştay raporları, Kentsel Dönüşüm Başkanlığının bütçesi ile Türkiye Çevre Ajansının Sayıştay raporu görüşülecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Bakanlığının bütçesine ilişkin sunumunda şunları söyledi:  

"Bugün, 85 milyon nüfusumuzun, yüzde 71'i deprem riski taşıyan bölgelerde hayat sürüyor. 316 bin kişinin öldüğü Haiti depreminden 15 kat daha fazla enerjiyi açığa çıkaran; 90 ayrı ülkeden daha büyük bir alanı etkileyen bu depremler; 11 ilimize hasar verdi; canlarımızı hüzünle toprağa verdik. Afetin ilk saatleri itibariyle, devletimizin tüm birimleriyle kardeşlerimizin yanına koştuk. Bir yandan arama kurtarma yaparken, diğer yandan 2 milyon 382 bin yapının hasar tespitini tamamladık. Ardından hemen; Cumhuriyet tarihimizin en büyük deprem seferberliğinin altyapısını hazırladık. Ve eli daima deprem bölgesinin üzerinde olan, deprem bölgesini daima ilk gündem olarak gören Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, depremin üzerinden 45 gün geçmeden ilk temellerimizi attık, 3. ayın sonunda tam 180 bin yuvanın inşasını başlattık.

"Evine girmeyen tek bir afetzede kardeşimizi bırakmayacağız"

Şu ana kadar tam 358 bin ev ve işyerimizin ihalesini gerçekleştirdik. 4 bin 333 köyümüzde, yaklaşık 62 bin köy evimizi de hızla inşa ediyoruz. 26 Ekim'de, 130 bininci konutumuzun anahtar teslimini Hatay'ımızda yaptık. 2024 yılı sonuna kadar, her gün ortalama 1500 konut yaparak 70 bin konutumuzu daha tamamlayacak; toplam 202 bin ev ve iş yerimizi teslim edeceğiz. 2025 yılı sonuna geldiğimizde, 453 bin yuva ve işyerimizin anahtarlarını afetzede kardeşlerimize vermiş olacağız. Evine girmeyen tek bir afetzede kardeşimizi bırakmayacağız. Bizi yetiştiren, okutan, büyüten bu millete verdiği her sözü namus bilen bir kardeşiniz olarak, bir kez daha söz veriyorum. 11 ilimizde sadece yeni yuva yapmayacak, milletimizin hatıralarıyla dolu tüm mekanları da, tarihteki o asil konumlarına yeniden kavuşturacağız.

12 yıl önce, Sayın Cumhurbaşkanımızın, İstanbul'dan, 'Türkiye'nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm' diyerek başlattığı seferberlik tüm gücüyle sürmektedir. AK Parti, Cumhuriyet tarihi boyunca günübirlik kararlarla ilerleyen, çözümden uzaklaşmış, yönetmeliklerden ileri gidememiş dönüşüm süreçlerini; istikrarlı bir konuma, icraat eksenli bir iklime getirerek milletimizin hizmetine sunmuştur. Bakanlık olarak deprem dönüşümünü, geleceğimiz, ekonomimiz, istihdamımız, genel refahımız; hülasa, milletimizin ali menfaatleri için anahtar bir mesele ve kesin bir çözüm olarak görüyoruz.

"İstanbul'da toplam 907 bin ev ve iş yerinin dönüşümünü tamamlandı"

İstanbul'un 39 ilçesinde, toplam 907 bin ev ve iş yerimizin dönüşümünü tamamladık. Sultanbeyli Mimar Sinan Mahallesinden Zeytinburnu Telsiz ve Beştelsiz'e, Beykoz Tokatköy'den, Beyoğlu Okmeydanı'na; Gaziosmanpaşa ve Kağıthane Yahya Kemal'den Güngören Tozkoparan ve Bağcılar Demirkapı'ya; Kartal Orhantepe'den Ataşehir Şerifali, Üsküdar Mehmet Akif, Ferah, Kirazlıtepe ve Ümraniye'ye kadar; 39 ilçemizde yeni yuvalarımızı kardeşlerimize teslim ediyoruz. Aynı şekilde Fikirtepe'de insiyatif aldık ve yaklaşık 2 bin konut ve iş yerinin yapımını tamamladık. Esenler'de 60 bin konutluk projemize hızla devam ediyoruz. Bugün yaklaşık 3 bin yuvamızda artık yaşam başladı. İstanbul'da 193 bin evimizin, dükkanımızın yenilenme süreci devam ediyor.

"250 bin sosyal konut kampanyamızda, şu anda 88 bin konutumuzun inşasına başladık"

Dünyada çok az devletin başarabileceği bir Sosyal Konut Seferberliğini yıllardır sürdürüyoruz. Bizden önce düşe kalka ilerleyen Toplu Konut İdaresini canlandırarak; 21 yılda 3 trilyon lira yatırım yapmış, 1 milyon 462 bin sosyal konut ve 46 bin sosyal donatıyı 5 milyon dar gelirli vatandaşına' sunmuş olmanın bahtiyarlığını yaşıyoruz. 2024 yılında; 130 bin konutun ihalesini, 34 bin evin satışını ve 52 bin evin teslimini tamamladık. İlk kez buradan ifade ediyorum. 250 bin sosyal konut kampanyamızda, şu anda 88 bin konutumuzun inşasına başladık.2025 yılı Temmuz ayına kadar da tahsis süreçlerini tamamlayacağız.

"2025 yılı sonu itibarıyla, 81 ilimizi kapsayan yeni bir sosyal konut kampanyasını daha başlatacağız"

Ben de yine ilk kez Gazi meclisimizden milletimize ilan ediyorum. 2025 yılı sonu itibariyle, 81 ilimizi kapsayan yeni bir sosyal konut kampanyasını daha başlatacağız. Cumhurbaşkanımızın ifadeleriyle; "Son dar gelirli kardeşimizi de devlet güvencesiyle ev sahibi yapana kadar, yuva kurmaya devam edeceğiz.

"Saraçoğlu Mahallemizi; Ankaramızın şanına yakışır bir mekan haline getirdik"

TBMM'nin hemen yanında, Kızılay meydanının bitişiğinde yer alan Saraçoğlu Mahallemizi; Ankaramızın şanına yakışır bir mekan haline getirdik. Bu muhteşem eseri engellemek için türlü türlü yolllara başvuranların bile, o güzel mekanları keyifle gezdiklerini görmekten de ayrı bir mutluluk duyduğumu ifade etmek isterim. Buradaki vekillerimizin ve Ankaralıların mutlaka ziyaret etmesini de ayrıca tavsiye ederim. Rize Merkez'deki meydan projemizi; içerisindeki kültür, peyzaj ve yürüme alanlarıyla birlikte hizmete aldık. Trabzon'daki Çömlekçi projemizin ilk etabını tamamladık. Terör olayları nedeniyle harabeye dönen Diyarbakır Sur'u, Şırnak ve Mardin'deki kent merkezlerimizi; milli birliğimizin simge mekanları olarak yeniden kardeşlerimize armağan ettik.

Ülkemiz, Akdeniz Havzası'nda yer alması sebebiyle, iklim krizinin ağır neticelerinden etkilenmektedir. Kastamonu, Sinop, Bartın, Rize, Giresun ve Trabzon'daki sellerde, Antalya, Muğla ve son olarak İzmir'deki yangınlarda ve birçok afette canlarımızı kaybettik. Marmara Denizi'nde müsilajı, Orta Anadolu'da, Doğu ve Güneydoğu'da kuraklığı yaşıyoruz. Bu gerçekler ışığında; iklim politikalarımızı belirledik, uyumu sağlamaya yönelik takvimimizi oluşturduk ve hedeflerimize sadık kalarak çalışıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız, 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma Hedefimizi tüm dünyaya sundular. Biz de bakanlık olarak; 2024-2030 İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı'mızı süratle hazırladık. İnşallah; 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi Yol Haritamızı da; 3 gün sonra Bakü'de düzenlenecek olan COP29'da dünya kamuoyuyla paylaşacağız.

"İklim Kanunu bu yıl yürürlüğe girecek"

Hatırlayacaksınız, 2022 yılında İklim Şurası'nı yaptık. Orada, İklim Kanunu'na duyulan ihtiyacı çok net bir şekilde bir daha görme fırsatı bulduk. İklim kanunumuzun bu yıl içerisinde, bu salondaki siz değerli vekillerimizin de katkılarıyla kanunlaşarak yürürlüğe girmesini yürekten temenni ediyoruz. İklim Kanunumuz bizi güçlendirecek; biz de yeşil dönüşümü hızlandıracağız. Dış ticarette rekabet gücümüzü artırmak için karbon fiyatlandırma ve Emisyon Ticaret Sistemimizi hemen hayata geçireceğiz.

"Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarımızı tamamlayacağız"

Yeşil yatırımlar için finansman mekanizmaları geliştirecek, 'Ulusal Yeşil Taksonomi' yönetmeliğimizi de 2025 yılında çıkaracağız. Çok önemli ve belirleyici bir çalışmamız daha olacak. O da şudur. 81 ilimizde, İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurullarımızı oluşturacak; Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarımızı tamamlayacağız. Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'nin öncülüğündeki Sıfır Atık Seferberliğimizle çözüm bulmaya çalışıyoruz. 81 ilimiz için 'Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planımızı' hazırladık. 193 bin binada; sıfır atık yönetim sistemini kurduk. Toplam 60 milyon ton atığı geri kazandık. Tam 498 milyon ağacın kesilmesinin ve 5,9 milyon ton sera gazı salımının önüne geçtik. Bu güzel tabloyu belediyelerimizle birlikte hayata geçirdik. Son 22 yılda, 25 bin 950 adet çevre yatırımına, hiçbir belediye ayrımı gözetmeksizin 58 Milyar lira destek verdik. Şimdi yeni dönemde çok kıymetli bir adım daha atacağız. 7 bölgemizde, Sıfır atık pilot ilçelerimizi belirleyeceğiz. Depozito Yönetim Sistemimizin makine ve altyapı kurulumunu, 2025 yılı sonuna kadar yapacak, ülke genelinde uygulamaya geçeceğiz.

Türkiye'nin menfaatlerini müdafaa etmek yerine, Mavi Vatan'ımıza 'masal' diyenlere aldırmadan; tüm denizlerimizi Sıfır Atık Mavi Projemizle koruyoruz. Marmara Denizimizde yaşanan müsilajla beraber, izleme noktamızın sayısını 150'ye çıkardık. Şu anda İzmit körfezimizde; Avrupa'nın en kapsamlı çevre ve denizcilik projesini titizlikle yürütüyoruz.

"O Körfez bir zahmet temizlenecek"

Biz bu sorunu çözmek adına; 15 maddeden oluşan 'İzmir Körfezi Acil ve Kısa Vadeli Eylem Planımızı' milletimizle paylaşmış durumdayız. Orta ve uzun vadeli eylem planlarımızı da çok yakında açıklayacağız. Ve altını çiziyorum, bu işin takipçisi olacağız. İzmir Körfezi'nin, umursamaz ellerde heba olmasına, 'her seçim öncesinde Körfez'de kulaç atacağız deyip tek bir olumlu adım atmayan zihniyete' müsaade etmeyeceğiz. Ben Çevre Bakanı olarak diyorum ki; bunu herkes not alsın, o Körfez bi zahmet temizlenecek. Büyükşehir Belediyesi bir zahmet sorumluluklarını yerine getirecek. Yapması gerekenleri yapacak. İlgili herkese vazifelerini hatırlatmaya, İzmir halkı ve milletimiz adına devam edeceğiz.

"Vatandaş ile devlet arasında tek bir mülkiyet sorunu bırakmama konusunda da kararlıyız"

Mavi Vatan'ımızın 50-100 yıllık temiz geleceğini garanti edeceğine inandığımız Mapa-Şamandıra Projemize de başladık. Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgemizde pilot uygulamamıza bu yıl içerisinde başlayacağız. Projemizle; tekne ve yatların koylarımızda, kontrollü şekilde konaklamalarını sağlayacağız. Atıkların denize deşarjını önleyecek; deniz canlılarını koruyacağız. Başarımızı ölçecek, eksik yönlerimizi giderecek ve en kısa süre içerisinde aynı uygulamayı, tüm denizlerimize yayacağız. Her biri birer temiz su kaynağı olan; iklim düzenleyici rolüyle çok yüksek faydaları olan göllerimizin üzerine titriyoruz.

Vatandaş ile devlet arasında tek bir mülkiyet sorunu bırakmama konusunda da kararlıyız. Bunun için, 2B arazileri ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışında 2024 yılında 30 bin olmak üzere toplam 1 milyon 77 bin hak sahibine tapularını teslim ettik. 86 bin 934 çiftçi kardeşimize, ecrimisil olarak ödediği bedelin yarısı üzerinden, kullandıkları arazileri kiraladık. Tarım ve hayvancılığımıza katkı sağladık. Tam bu noktada, vatandaşımızı son derece rahatlatacak yeni uygulamalarımızı ve mevzuat değişikliklerimizi, ilk kez buradan paylaşmak istiyorum. Birincisi; Gayrimenkul sektöründe vergi adaletinin sağlanması, kamu gelirlerinin artırılmasına dair çalışmamıza başladık. İnşallah 2026 yılında tüm ülke genelinde tamamlayacağız. Böylece tüm kamusal işlemlerde rayiç bedeller yerine gerçek değerlerin kullanılmasını sağlamış olacağız. Yine; Belediyelerin Kamu Ortaklığı Payı ve imar hakkı transferi ile ilgili düzenlemeler üzerinde çalışıyoruz. Buna göre; KOP alanlarındaki imar hakkını başka bir imar adasına aktaran; mağduriyet yaşayan vatandaşlarımızın ve Belediyelerimizin sorunlarını çözen adımımızı çok yakında açıklayacağız. Diğer taraftan imar hakkı aktarımının sertifikalaştırılması yani menkulleştirilmesi için de çalışmalarımızı tamamlayarak milletimize sunacağız."