Avrupa Parlamentosu'nun 2024 Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü adayları açıklandı
Parlamento Dışişleri ve Kalkınma Komisyonu üyeleri, perşembe günü yapılan oylamada 2024 Sakharov Ödülü için üç finalisti seçti.
Avrupa Parlamentosu'nun ödülüne aday üç ülke, 17 Ekim'de Dışişleri ve Kalkınma Komisyonu üyelerinin oylamasıyla belirlendi. Gizli oylamanın ardından, Avrupa Parlamentosu üyeleri 2024 Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü için üç finalisti seçti. Bunlar alfabetik sırayla şunlardır:
- Dr. Gubad Ibadoglu, Azerbaycan'da akademisyen ve yolsuzlukla mücadele aktivisti;
- Venezuela'daki demokratik güçlerin lideri María Corina Machado ve seçilmiş Cumhurbaşkanı Edmundo González Urrutia, ülke içinde ve dışında özgürlük ve demokrasiyi yeniden tesis etmek için mücadele eden tüm Venezuelalıları temsil ediyor;
- "Kadınlar Barışı Savunuyor" ve "Güneşin Kadınları", İsrail/Filistin.
Adayların ve finalistlerin biyografileri
- Dr. Gubad Ibadoglu
Dr. Gubad Ibadoghlu, Azerbaycanlı bir akademisyen ve yolsuzluk karşıtı aktivisttir. Ülkenin petrol ve gaz endüstrisini eleştirdikten ve çalınan kamu kaynaklarını iade etmek için bir yardım kuruluşu kurduktan sonra 2023'te tutuklandı. Şu anda ev hapsinde ve 17 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.
Gözaltına alınması, Bakü'nün Kasım ayında ev sahipliği yapacağı COP29 forumu öncesinde akademisyenlere ve sivil topluma yönelik devam eden baskının başlangıcıydı. Parlamento , Nisan 2024 tarihli kararında, kendisine yönelik suçlamaların düşürülmesini ve seyahat yasağının kaldırılmasını talep etti.
Yeşiller/EFA tarafından aday gösterildi.
- María Corina Machado ve Edmundo González Urrutia
María Corina Machado, 2024 başkanlık seçimlerinde demokratik muhalefetin (Üniter Platform) adayı olarak yarışmak için 2023'teki ön seçimleri kazandı, ancak Venezuela rejimi tarafından keyfi bir şekilde diskalifiye edildikten sonra Edmundo González Urrutia aday oldu.
Temmuz 2024 seçimleri öncesinde diskalifiyeler, tutuklamalar ve insan hakları ihlalleri de dahil olmak üzere yaygın bir baskı yaşandı. Venezuela'nın mevcut başkanı Nicolás Maduro seçimlerde zaferini ilan etti, ancak sonuçlara BM de dahil olmak üzere bağımsız gözlemciler itiraz etti. Avrupa Parlamentosu, Eylül 2024'te bir kararla González'i Venezuela'nın meşru başkanı olarak tanıdı . Machado, protestolar ve siyasi baskılar arasında hayatından endişe ederek saklandı. 2 Eylül 2024'te bir Venezuela mahkemesi González için uluslararası kınamalara yol açan bir tutuklama emri çıkardı. Kendisine sığınma hakkı verilen İspanya'ya taşındı.
Her ikisi de Avrupa Halk Partisi tarafından aday gösterildi ve Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri Edmundo González Urrutia'yı aday gösterdi.
“Kadınlar Barışı Savunuyor” ve “Güneşin Kadınları”
Güneş Kadınları, 2021'de kurulan ve Batı Şeria, Gazze Şeridi ve daha geniş Filistin diasporasından kadınları, gençleri ve çocukları içeren bağımsız bir Filistin kadın derneğidir. Topluluklar arasında barış hakkında kültürel ve ulusal farkındalık yaymayı amaçlarlar. Kadınlar Barışı Sağlar, 2014'te kurulan bir Arap-Yahudi örgütüdür. Amaçları, kadınların müzakerelerin tüm aşamalarında aktif katılımıyla İsrail-Filistin çatışmasına şiddet içermeyen, saygılı ve karşılıklı olarak kabul gören çözümler teşvik etmektir.
Mart 2022'de, iki örgüt kan dökülmesi döngüsünü sona erdirmek için bir ortaklık duyurdu. Liderleri çok sayıda ödül aldı ve Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi.
Sosyalistler ve Demokratlar ile Renew Europe tarafından aday gösterildiler.
24 Ekim Perşembe günü seçim gerçekleşecek
Başkanlar Konferansı (EP Başkanı Roberta Metsola ve siyasi grupların liderleri) 24 Ekim Perşembe günü Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nün 2024 sahibini seçecek. Kazanan(lar) hemen ardından Strazburg'daki genel oturumda açıklanacak.
Kazananlara 50.000 Avro ödül verilmesini öngören ödül töreni, Aralık ayında Strazburg'da yapılacak genel kurul oturumunda gerçekleştirilecek.
Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü
İsminin kullanılmasını kabul eden Sovyet fizikçi ve siyasi muhalif Andrei Sakharov'un adını taşıyan Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü, AB'nin en yüksek insan hakları ödülüdür.
1988 yılından bu yana Parlamento tarafından her yıl insan hakları ve temel hakların, özellikle ifade özgürlüğünün savunulması, azınlık haklarının korunması, uluslararası hukuka saygı, demokrasinin geliştirilmesi ve hukukun üstünlüğünün savunulması alanlarındaki çalışmalarından dolayı bireylere veya kuruluşlara verilmektedir.
Ödüle layık görülenler arasında Nelson Mandela ve Anatoly Marchenko'nun ilk edisyonunda yer alan isimler dışında, muhalifler, siyasi liderler, gazeteciler, avukatlar, sivil toplum aktivistleri, Birleşmiş Milletler ve eğitim hakkı için mücadele eden bir çocuk aktivisti de yer aldı.
Nelson Mandela, Malala Yousafzai, Denis Mukwege ve Nadia Mourad gibi birçok Sakharov Ödülü sahibi aynı zamanda Nobel Barış Ödülü'nü de kazanmıştır.
2023 yılında Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü , İran'da Jina Mahsa Amini ve 'Kadın, Hayat, Özgürlük' hareketine verildi.